We zijn overbezorgd op de verkeerde plek
Ik dacht altijd dat mijn moeder overbezorgd was.
Dat ze me niet alleen naar het zwembad liet fietsen, of dat ik altijd moest laten weten als ik ergens was aangekomen.
Maar vergeleken met nu was ze een daredevil.
Onze generatie ouders is écht overbezorgd. We laten onze kinderen nauwelijks alleen in de speeltuin, alleen naar de winkel of gewoon zelfstandig iets doen. Niet omdat we ons kind niet vertrouwen, maar omdat we de omgeving niet vertrouwen.
We denken dat de offline wereld gevaarlijker is geworden.
Maar weet je wat?
Dat is niet zo.
Buiten is het veiliger dan ooit
Kijk naar de speeltuinen van nu vergeleken met dertig jaar geleden: zachtere ondergronden, veiligere toestellen, meer overzicht. Verkeer is in sommige wijken nog steeds een risico, ja, maar de kans dat er “iets” gebeurt met je kind buiten is gemiddeld genomen kleiner dan vroeger.
Sterker nog: de kans dat je kind online in de problemen komt is vele malen groter dan dat er offline iets gebeurt.
Uit het nieuwe rapport van Fonds Slachtofferhulp ‘De onzichtbare werkelijkheid blootgelegd’ blijkt bijvoorbeeld dat online seksueel misbruik een urgent maatschappelijk probleem is. Onderzoek onder 2.700 Nederlandse jongeren laat zien dat 700.000 tot 800.000 jongeren tussen de 12 en 25 jaar, in de afgelopen maanden ten minste één keer te maken kregen met online seksueel misbruik of intimidatie. En let op: één op de twee jongeren krijgt hier mee te maken.
Dat varieert van ongewenste sexting en seksuele opmerkingen tot grooming, seksuele deepfakes en zelfs sextortion (afpersing).
Ontvoerders en kindermisbruikers online actiever dan offline
Waarom? Omdat het online voor hen makkelijker is. Ze hoeven het huis niet uit, ze hoeven niet zichtbaar te zijn: ze vinden kinderen via social media en chatrooms (gaming).
We zijn het kwijtgeraakt
Offline houden we onze kinderen in een soort beschermende bubbel. Online gooien we ze soms zonder begeleiding het diepe in. Terwijl we hen in het echte leven alles stapsgewijs leren:
- Lopen: eerst aan de hand, dan los
- Fietsen: eerst achterop, dan een loopfiets, dan zijwieltjes, dan één wieltje eraf, daarna alleen
Waarom doen we dat niet met hun telefoons en de online wereld?
Waar begin je dan?
Laten we het omdraaien: meer zelfstandigheid offline, meer begeleiding online.
In de offline wereld kun je samen oefenen. Heel klein beginnen. Het kan al met:
Zelf een drankje bestellen in een restaurant;
Zelf aan een serveerster vragen om een servetje;
Zelf iets kopen en afrekenen in een winkel;
Zelf een vraag stellen aan een winkelverkoper;
Zelf een bestelling doen bij de friettent.
Het lijken kleine momenten, maar juist dit soort dingen bouwen groot vertrouwen. Ze geven kinderen het gevoel dat ze iets kunnen, dat er naar ze geluisterd wordt en dat ze serieus worden genomen.
Denk ook eens terug aan je eigen jeugd. Wat moest jij allemaal al doen? Zelf je veters leren strikken, je jas dichtdoen, een boodschap halen bij de buurtsuper. Laat je kinderen dat ook oefenen. Grijp niet te snel in. Laat ze maar klungelen met kleding aantrekken, met veters strikken, met betalen. Ja, het duurt langer. Ja, er gaan fouten gemaakt worden. Maar precies dát creëert veiligheid.
En als het lukt, dan zie je de trots in hun ogen. Dát is het fundament. Zo bouwen ze stap voor stap aan een stevig zelfvertrouwen dat ze later overal mee naartoe nemen.